اعتراض به کیفیت داوری در فوتبال ایران شدت گرفته است، اما بد نیست بدانیم درآمد آنها بسیار ناچیز است و از فناوری کمکداور ویدیویی محرومند تا هر روز با هجمههای آزاردهنده بیشتری مواجه باشند.
فدراسیون فوتبال پیش از آغاز فصل گذشته لیگ برتر وعده داده بود که فناوری کمکداور ویدیویی (VAR) را در ورزشگاههای ایران راهاندازی میکند. حتی یکی از دلایل تاخیر طولانی در برگزاری فصل گذشته، راهاندازی این فناوری در ورزشگاهها عنوان شده بود. کمیته داوران فدراسیون فوتبال اولین دوره آموزشی برای داوران را زیر نظر محمدصالح سوبخیدین، مدرس مالزیایی، برگزار کرد. مدرس کنفدراسیون فوتبال آسیا اما در این کلاس به داوران ایرانی گفته بود: «هرگز فکر نکنید فناوری کمکداور ویدیویی یک چراغ جادو است که با دست زدن به آن معجزهای رخ میدهد. این برنامه نیاز به آموزش بیشتر دارد و به همین دو کلاس ختم نخواهد شد.»
همه چیز در حد چند مصاحبه از مهدی تاج، رئیس وقت فدراسیون فوتبال و حیدر بهاروند، رئیس سازمان لیگ، و برگزاری یک دوره کوتاه آموزشی برای داوران خلاصه شد و فدراسیون اقدام به خرید فناوری نکرد. سپس فدراسیون فوتبال در اوایل فصل گذشته لیگ برتر مدعی شد که قصد دارد از فناوری کمکداور ویدیویی ساخت یک شرکت ایرانی استفاده کند. اما تمام این ادعاها فراموش شدند و حتی با آغاز فصل ۱۴۰۰-۱۳۹۹ لیگ برتر، ورزشگاهها به این فناوری مجهز نشدهاند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
طبق اظهارات داوود رفعتی، رئیس پیشین دپارتمان داوری فدراسیون فوتبال، پیش از فصل گذشته فدراسیون فوتبال باید بابت خرید هر سری از تجهیزات کمکداور ویدیویی مبلغ ۳۶ هزار یورو پرداخت میکرد. این تجهیزات باید در ۱۵ ورزشگاه نصب میشد و یک سری از آن هم باید در اختیار کمیته داوران قرار میگرفت تا برای آموزش به داوران استفاده شود. خرید ۱۶ سری از این تجهیزات ۵۷۶ هزار یورو هزینه داشت که با نرخ یورو در بیش از یک سال پیش، آسانتر تهیه میشد. اما افزایش چشمگیر نرخ ارز در ایران، خرید این تجهیزات را برای فدراسیون فوتبال دشوار کرد. دلیل اقدام نکردن فدراسیون برای خرید تجهیزات در فصل گذشته، ادعای فدراسیون درباره خرید تجهیزات ایرانی بود که همانروزها پیشبینی میشد به زودی عملی نباشد یا کیفیت لازم را به داوران ارائه ندهد. اما ماجرا وقتی عجیبتر شد که شرکت مدنظر فدراسیون فوتبال هزینه تجهیز هر ورزشگاه به فناوری کمکداور ویدیویی را ۳ میلیارد تومان اعلام کرد و این رقم بسیار گرانتر از تجهیزاتی بود که فدراسیون میتوانست از شرکتهای خارجی تهیه کند. آن رقم نشان داد که اصرار به استفاده از تجهیزات ایرانی برای صرفهجویی نبود و دلایل نامشخص دیگری داشت.
از فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ برتر هیچ خبر تازهای درباره روند تجهیز ورزشگاههای ایران به فناوری کمکداور ویدیویی شنیده نمیشود. نه داوران برای استفاده از این فناوری کلاسهای جدیدی را تجربه کردهاند، و نه برای خرید تجهیزات اقدام شده است.
در دو هفته آغازین لیگ برتر، بسیاری از مدیران، مربیان و بازیکنان به داوریها اعتراض کردهاند و درباره آن که چرا فناوری کمکداور ویدیویی به بهرهبرداری نرسیده، سوالاتی از فدراسیون و سازمان لیگ پرسیدهاند. رحمان رضایی، سرمربی تیم ذوبآهن اصفهان که به کیفیت داوری در بازیها اعتراض شدید داشت و سراغ فناوری کمکداور ویدیویی را گرفته بود، به زبان کنایه انتقاداتش را این طور ادامه داده است: «نمیدانم شما از چه موضوعی صحبت میکنید. اما تا جایی که من میدانم کرونا ریشهکن شده و حتی باخبر شدم که قیمت دلار ۳ هزار تومان است و گرانی خاصی وجود ندارد. همه چیز خوب است و من بابت همه این اتفاقات خوب دست همه مسئولان را میفشارم و باز هم از داوران عزیز تشکر و قدردانی میکنم.» اما علیرضا منصوریان، سرمربی تیم تراکتور تبریز، درباره این هجمه علیه داوران گفت: «خواهش میکنم از فدراسیون فوتبال که به این نکته توجه داشته باشند. نمیشود بازیکن و مربی میلیاردها پول بگیرند و داور بازی فقط یک میلیون تومان بگیرد. همه داوران ما چندشغله هستند. من از فدراسیون خواهش میکنم با ۲۰ داور لیگ برتر قرارداد حرفهای ببندند. نمیشود ما حرفهای باشیم ولی داوران ما آماتور باشند. با ۲۰ داور قرارداد ۵۰۰ میلیونی ببندند ۱۰ میلیارد میشود و این مبلغ را تقسیم بر ۱۶ تیم لیگ برتری کنند تا حق داوری داده شود. یک داور ۲۰ بازی داوری کند، ۲۰ میلیون در یک سال پول میگیرد. نباید کل خدمات فوتبال ما به بازیکن و مربی باشد. اگر داور حداقل ۵۰۰ میلیون تومان قرارداد داشته باشد، تمرکزش را روی زندگی حرفهای میگذارد. در حق داوران ما ظلم میشود.»
هزینه تجهیز ورزشگاهها به فناوری کمکداور ویدیویی یا افزایش دستمزد داوران با توجه به میزان هزینههای فوتبال در ایران، رقمی نیست که پرداخت آن از توان فوتبال ایران خارج باشد. در فدراسیونی که فقط با استخدام مارک ویلموتس بیش از ۸ میلیون یورو در چند ماه هزینه میکند و بدهی به بار میآورد، پرداخت حدود ۵۰۰ یا ۶۰۰ هزار یورو برای تجهیزاتی ماندگار در ورزشگاههای ایران نباید چندان دشوار باشد.
فدراسیون فوتبال اما در برخی هزینههای بیحاصل گشادهدست میشود و در مخارجی که زیرساخت فوتبال را تقویت میکنند یا به کیفیت فوتبال کمک میکنند، حاضر به پرداخت نیست. فدراسیون فوتبال دستمزد ناچیزی به داوران میپردازد و حتی همان دستمزد ناچیز را گاهی با چندین ماه تاخیر پرداخت میکند. اغلب داوران مجبور میشوند مشاغل دیگری داشته باشند و نمیتوانند بر حرفه حساس خود تمرکز کنند. دستمزد بازیکنان شاخص در ایران به ارقام ۱۰ یا ۱۵ میلیارد تومان رسیده است، اما دستمزد داوران متناسب با گرانیها در ایران رشد نکرده است و آنها مسئولیت حرفهای، حساس و پرتنشی را با دستمزد اندک بر عهده دارند.